همهی ما در طول دوران مدرسه از تأثیر ورزش بر سلامت قلب، افزایش طول عمر استخوانها، بهبود عملکرد دستگاه گوارش و مانند اینها زیاد شنیدهایم. اما چه فکر میکنید اگر بدانید که ورزش به اندازهی سلامت جسمیبر سلامت ذهنی نیز تأثیرگذار است؟
مطالعات دانشمندان نشان میدهد که صرف نظر از سن و یا سطح تناسب اندام، که از افراد عادی تا دوندگان ماراتن متفاوت است، ورزش به طور قطعی بر فعالیتهای مغز و میانگین عملکرد آن تأثیر میگذارد.
در این مقاله ما نکاتی را برایتان فهرست کردهایم تا بهتر بدانید که چطور ورزش برای شما، سلامت ذهنی، بهبود رابطهها و یک زندگی شادتر و سالمتر را به ارمغان میرود.
اینها را نیز بخوانید
روز شلوغ و خستهکنندهای در دفتر داشتید؟ کمی راه بروید و سری به باشگاهتان بزنید تا از یکی از مهمترین مزایای ورزش یعنی رهایی از استرس، بهره ببرید. تمرین کردن به ویژه وقتی که باعث عرق کردن شما میشود، میتواند استرسهای ذهنی و جسمی شما را کاهش دهد. ورزش در اصل غلظت نوراپینفرین را در بدن بالا میبرد، هورمونی که از غدد فوق کلیوی ترشح میشود و میتواند پاسخهای مغز به استرس را متعادل کند.
این دقیقاً یک بازی برد- برد است؛ از یک سو، استرس را کاهش میدهد و از سوی دیگر توانایی بدن را برای مقابله با تنش روانی بالا میبرد.
بر شادی شما میافزاید
شاید تقلا کردن برای دویدن بر روی تردمیل و یا انجام آساناهای یوگا بسیار سخت باشد اما ارزشش را دارد؛ این کار اندورفین بدن شما را به شدت افزایش میدهد، هورمون شادی بدن شما. طبق مطالعات ورزش حتی میتواند نشانههای افسردگی بالینی را کاهش دهد. به همین دلیل معمولاً پزشکان به افراد مبتلا به افسردگی و یا اضطراب و یا افرادی که صرفاً احساس غم میکنند، توصیه میکنند که زمان زیادی را در باشگاه بگذرانند. گزافه نیست اگر بگوییم که ورزش تأثیر قرصهای ضد افسردگی را به مراتب بیشتر میکند و یا عملکردی مانند آنها دارد.
دویدن بر روی تردمیل برای شما میلیونها تومان میارزد چون دقیقاً کاری را میکند که شما دوست دارید برای افزایش اعتماد به نفس خود و بهبود شرایط ذهنیتان انجام دهید. جدا از وزن، سایز، جنسیت و سن و سال، تمرین کردن میتواند به سرعت درک افراد را از جذابیت خودشان افزایش دهد. در واقع کمک میکند که نسبت به خود بیشتر احساس عشق کنند.
زوال عقل را عقب میاندازد
این واقعیت تلخ است اما حقیقت دارد که پیری میتواند به مغز ما آسیب برساند. بیماریهایی مانند آلزایمر میتواند در این سن به سلولهای مغز ما صدمه بزنند، آنها را از بین ببرند و یا کاری کنند که دیگر کارکردهای قبلی را نداشته باشند.
قرار نیست تمرین و رژیم غذایی سالم، آلزایمر را درمان کند، اما میتواند زوال عقل را که از سن ۴۵ سال به بعد اتفاق میافتد به تعویق بیندازد. بهویژه بین سالهای ۲۵ تا ۴۵ سالگی افزایش برخی از مواد شیمیایی در مغز بر اثر ورزش، از انحطاط هیپوکامپ که بخش مهمی از مغز برای حافظه و یادگیری است، جلوگیری میکند.
اضطراب شما را کاهش میدهد
فکر میکنید در کاهش اضطراب کدام یک مؤثرتر است؛ ۲۰ دقیقه طناب زدن و یا یک حمام آب گرم؟ احتمالاً همهی ما پیش از این برای کاهش اضطراب به حمام پناه میبردیم اما واقعیت این است که موادی که بعد از تمرین در بدن آزاد میشوند میتوانند تا اندازه زیادی اضطراب را کاهش داده و آرامش را بازگردانند. احتمالاًهمهی ما پیش از این فکر میکردیم که دویدن بر روی تردمیل تنها میتواند مقدار زیادی کالری بسوزاند.
می دانید گاهی اوقات ذهن موشهای آزمایشگاهی به دلیل دویدن در آن چرخ ثابت همیشگی بهتر از ما کار میکند؟ کاری که ممکن است خندهدار به نظر برسد. مطالعات مختلف نشان داده است که ورزش مستمر منجر به ایجاد سلولهای مغزی جدید به موسوم به نوروژنرز میشود؛ سلولهایی که عملکرد مغز را بهبود میبخشند. همچنینها ورزشهای سخت سطح پروتئین مشتق از مغز(BDNF) را در بدن بالا میبرند که میتواند قدرت تصمیمگیری، تفکر و یادگیری را افزایش دهد.
شما را باهوشتر میکند
فعالیت بدنی و تعریق بر اثر آن عملکرد هیپوکامپ را افزایش میدهد که در واقع مسئول حافظه و یادگیری در مغز است. برخی محققان دریافتهاند که رشد مغزی در کودکان با سطح آمادگی جسمانی آنها و یا تنفر و یا عشقشان به بازی در زنگ تفریح مرتبط است. اما قدرت ورزش در تأثیر بر مغز فقط برای کودکان نیست، مطالعات همچنین نشان داده است که سرعت یادآوری واژگان در بزرگسالان بعد از ورزش به مراتب بیشتر است.
اعتیادها را کنترل میکند
مغز در پاسخ به هر لذتی مانند ورزش، غذا، سیگار و یا حتی الکل دوپامین آزاد میکند. در واقع میتوان گفت که اعتیاد افراد به دلیل عادت کردن به همین دوپامین است. ورزش حداقل در کوتاهمدت میتواند با تحریک مغز برای آزاد کردن دوپامین، ذهن را از مواد اعتیادآور منحرف کند. به علاوه اینکه انواع اعتیاد مانند اعتیاد به سیگار میتواند ساعت بدن شما را به هم بریزد، اما ورزش به هماهنگی دوباره و بازگشت آن به حالت عادی کمک میکند.
برای برخی یک ورزش سبک و مناسب میتواند به اندازهی یک قرص خواب تأثیرگذار باشد. حدود پنج تا شش ساعت قبل از خواب ورزش دمای بدن شما را به شدت افزایش میدهد و پس از آنکه دما به حالت عادی باز میگردد سیگنالهای بدن به مغز این خواهد بود که وقت خواب است!
کار بیشتری انجام خواهید داد
افرادی که ورزش میکنند به طور متوسط توانایی انجام کار بیشتری دارند، به همین دلیل کمتر از کارهای حرفهیی خود خود عقب میمانند. اگر برای مدتی سرتان شلوغ است، برنامه باشگاه را از تقویم روزانهتان حذف نکنید، چون نتیجهی عکس خواهید گرفت.
بیشتر مردم فکر میکنند که برای افزایش خلاقیت باید تعدادی کارت، ماژیک و یا مکعب در اختیار کودکان خود بگذارند تا او را وادار به فکر کردن و خلق یک سوژهی جدید کنند، اما تحقیقات نشان میدهد که سطح خلاقیت افراد تا دو ساعت بعد از ورزش به شکل عجیبی افزایش پیدا میکند. به ویژه تمرین در هوای آزاد و ارتباط با طبیعتمیتواند در این زمینه تأثیرگذار باشد. اگر پروژه ای در دست دارید، نیاز به یک طرح خلاقانه دارید و یا کارهایی از این نوع روی دستتان مانده است، برای به روز کردن بدن و مغز به صورت همزمان، پیادهروی کنید.
به خود و دیگران کمک خواهید کرد
مطالعاتی که بر روی ورزشهای هوازی انجام شده نشان داده است که عملکرد افراد در این ورزشها، وقتی که با فرد دیگری همراه هستند، بیشتر است. شاید دلیل اصلی این باشد که هیچ کس نمیخواهد در یک فعالیت بدنی از کسی عقب باشد اما تفاوتی ندارد که علت اصلی چیست مهم این است که بودن در یک تیم برای ورزش آنقدر تأثیرگذار است که میتواند توان شما را برای تحمل درد نیز بالاتر ببرد! این نه تنها در ورزشهای قهرمانی بلکه در تمرینهای ابتدایی نیز صادق است؛ درست زمانی که بودن کنار یک همتیمی یا همراه، توانتان برای یک تمرین سخت بالاتر میبرد!